Fransa, Nijer’deki askeri darbenin ardından yükselen Fransız muhalefeti nedeniyle Batı Afrika ülkelerinden vatandaşlarını tahliye etmeye hazırlanıyor.
Fransa, diğer Avrupa ülkeleri vatandaşlarının tahliyesine de yardımcı olacağını açıkladı.
Darbenin ardından Nijer’de eski sömürgeci güç olan Fransa’ya karşı hareketler düzenlendi ve Fransız Büyükelçiliği saldırıya uğradı.
Karar, benzer darbeleri yaşayan Burkina Faso ve Mali’deki cuntaların, devrilen cumhurbaşkanlarının zorla iktidara getirilmeye çalışmaları halinde bunu savaş ilanı olarak göreceklerini açıklamasının ardından alındı.
Nijer’in komşusu olan ve eski Fransız sömürgesi olan bu iki ülkede iktidara gelen cuntalar, son dönemde Fransa’dan uzaklaşarak Rusya’ya yakınlaştı.
Mali ve Burkina Faso’dan gelen grevler, radikal İslamcı militanlarla mücadelenin sürdüğü bölgede kargaşayı tırmandırabilecek açıklamalar olarak görülüyor.
Uranyum zengini Nijer, Sahel bölgesindeki cihatçılara karşı savaşta değerli bir Batılı müttefikti. Ülkede hem Fransa’nın hem de ABD’nin askeri üsleri bulunuyor.
Mali’deki askeri yönetimin 2021’de Rus paralı asker şirketi Wagner ile ortak olmayı seçmesinin ardından Fransa, bölgedeki operasyonlarını Nijer’e kaydırdı.
Pazar günü başkent Niamey’deki Fransa Büyükelçiliği önünde toplanan aktivistler, “Yaşasın Rusya”, “Yaşasın Putin” ve “Kahrolsun Fransa” sloganları atarak büyükelçilik kampüsünün duvarlarını ateşe verdiler.
Fransa Dışişleri Bakanlığı, bu durum karşısında tahliyelerin derhal başlayacağını duyurdu.
Nijer’in havaalanının kapatılması ve dolayısıyla Fransız vatandaşlarının kendi imkanlarıyla ülkeyi terk etmelerinin imkansızlığı da kararda rol oynadı.
İtalya Dışişleri Bakanlığı da İtalya’ya gidecek özel bir uçakla vatandaşlarının tahliye edileceğini duyurdu.
Daha önce Fransa, Batı Afrika ülkelerinden oluşan Ecowas bloğunun Njier’e seçilmiş lider Mohamed Bazoum’un bir hafta içinde göreve dönmesi gerektiği yönünde bir ültimatom vermesini memnuniyetle karşılamıştı.
Çad Eyaleti Lideri İdris Deby ertesi gün Nijer’e gitti ve Ecowas ile arabuluculuk çalışmalarına öncülük etti. Ayrıca devrik lider Bazoum ile fotoğraf çektirdi.
Bu diplomatik atılımların ardından Burkina Faso ve Mali’deki cunta yönetimleri, Ecowas’ın askeri müdahalesi halinde bloktan çekilip doğudaki komşularının savunmasına geçmekle tehdit etti.
Burkina Faso, Mali ve Gine’deki Ecowas üyelikleri, bu ülkelerdeki askeri darbelerin ardından askıya alındı.
Ecowas’ın son askeri müdahalesi, Yahya Jammeh’in seçimleri kaybetmesinin ardından 2017’de Gambiya’da iktidardan ayrılmayı reddetmesinin ardından geldi.
Ecowas birlikleri ülkeye girdikten sonra Jammeh, Ekvador Ginesi’ne sürgüne gitti.
Nijer’deki cunta, Ecowas’ın talebi üzerine yorum yapmadı, ancak bölgesel veya Batılı güçlerden gelecek herhangi bir “saldırıya” karşı ülkelerini savunacaklarını söyledi.
Ancak Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Collona bu tezin doğru olmadığını savundu.
Başkent Niamey’de durumun sakin olduğu belirtilirken, Batılı ülke vatandaşları tahliyeye hazırlanıyor.
Reuters’e göre tahliye planları, uranyum şirketi Orano’nun ülkedeki operasyonlarını etkilemeyecek. Ülkede uranyum madeni işleten şirket, çalışanlarının büyük çoğunluğunun Nijerli olduğunu açıkladı.
Cunta yönetimi, Fransa ve diğer Avrupa ülkelerine uranyum ihracatının durdurulduğunu açıkladı. Nijer, Fransa’nın uranyum ihtiyacının yüzde 15’ini ve Avrupa ülkelerinin ihtiyacının dörtte birini karşılıyor.
